بعد از قطع شدن اینترنت در سال گذشته، موضوعی تحت عنوان اینترنت ملی و طرح صیانت از فضای مجازی مطرح شد. مسئله اینترنت ملی اولین بار بود که عنوان میشد و هیچکس از آن اطلاعات کافی نداشت. با توجه به اینکه این طرح تغییر و تحولات زیادی را به همراه دارد کسب اطلاعات در مورد آن برای هر فردی لازم است. در این مقاله قصد داریم شما را با اینترنت ملی و عواقب آن آشنا کنیم
اینترنت ملی چیست و چگونه عمل می‌کند؟
اینترنت ملی به نوعی پلتفرم بسته گفته میشود که مبنای کار آن پروتکل‌های اینترنت است. دولت‌هایی که قصد نظارت بیشتری بر روی اطلاعات و داده‌هایی که درون شبکه مبادله میشوند دارند، به جای استفاده از اینترنت جهانی از این پلتفرم استفاده می‌کنند. نکته جالب توجه این است که این نوع اینترنت خدمات محدودی ارائه میدهد و به طور کلی جایگزین سرویس‌های خارجی مانند ایمیل، گوگل و سایر شبکه‌های اجتماعی میشود.
هدف اینترنت ملی ایجاد پایه‌های محکم در شبکه اینترانت ایران و جلوگیری از خروج درخواست‌های دسترسی از مراکز داده درون مرکزی است. از طریق اینترنت ملی این درخواست‌ها، درون شبکه داخلی از طریق ارتباط امن و خصوصی پردازش میشوند. درست است که امنیت شبکه از این طریق افزایش می‌یابد اما محدودیت‌ها قطعا خوشایند هیچ فردی نیست. هرچند که مسئولین معتقدند که با این طرح قرار نیست ارتباط با اینترنت جهانی قطع شود، فقط امنیت و سرعت سایت‌های داخلی افزایش یافته و قیمت کمتری خواهد داشت.
یکی دیگر از مواردی که در این طرح اجرا میشود این است که صاحبان سایت‌ها و هاستی که در اختیار دارند، در صورت استفاده از سرورهای داخلی شناسایی شوند. در نتیجه مسئولیت ارائه اطلاعات و خدماتشان به کاربران قابل پیگیری است و باید از قوانین داخلی کشور تبعیت کنند. همچنین شرکت‌ها ملزم هستند که از دیتا سنترهای ایرانی استفاده و آی پی خود را ثبت کنند.
از آنجایی که در صورت ملی شدن اینترنت فقط کاربران میتوانند از سرورهای داخلی استفاده کنند، باعث نگرانی بسیاری از کاربران و مخالفت‌های شدید آنها شده است زیرا استفاده از فضای مجازی محدود شده و دولت بر اطلاعات آن ها کنترل خواهد داشت. در این شرایط دسترسی به اینستاگرام و سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی قطع خواهد شد.
چه کشورهایی دارای اینترنت ملی هستند؟
درست است که اینترنت ملی برای اولین بار در ایران مطرح شده است اما در چندین کشور در حال اجرا می‌باشد. البته که اینترنت ملی در کشورهای دیگر فقط برای استفاده دولت‌ها است. دولت‌ها جهت ارتباط بین سازمان‌های خود یک شبکه اینترنت مستقل می‌سازند.
مثلا کشور اسکاتلند برای دسترسی دانشجویان و دانش آموزان خود به اینترنت شبکه جداگانه به نام Glow ایجاد کرده است. کشورهای دیگر مانند چین، کره شمالی، کوبا و روسیه دارای اینترنت ملی هستند
اینترنت ملی در کره شمالی
همانطور که میدانید کره شمالی از جمله کشورهایی است که ارتباط بسیار کمی با جهان دارد به همین دلیل اینترنت در این کشور بسیار محدود بوده و در بستر جهانی استفاده نمیشود. شبکه ملی اطلاعات این کشور به نام کوانگ‌میونگ برای طرح اینترنت ملی کره شمالی راه اندازی شده است. اینترنت شبکه ملی به شدت تحت کنترل دولت این کشور می باشد
تمام سرویس‌ها و ارتباطات داخل این شبکه تحت نظارت دولت کره شمالی بوده و کاربران امکام و اجازه راه‌اندازی هیچ وبسایتی را به صورت مستقل ندارند. آنها باید برای هر کاری که قصد دارند انجام دهند از طریق کانال‌های دولتی کره شمالی اقدام کنند. نکته دیگر اینکه فارغ از تمام مسائل و محدودیت های اینترنت توسط دولت این کشور اعمال شده تمام فعالیت‌های رد استار از طریق سیستم لینوکس قابل ردیابی و تحت کنترل است.
با اینکه تعداد کمی از شهروندان کره شمالی دارای رایانه و گوشی هوشمند هستند اما همچنان کوانگ‌میونگ محدودترین شکل و فرم اینترنت ملی در جهان است. در این شبکه حتی برای استفاده از کدها قوانین هم قوانین جداگانه‌ای ثبت شده است مثلا اندازه فونت نام رهبران این کشور باید در همه وبسایت‌ها 20 درصد بزرگتر از سایر فونت‌ها باشد.
شبکه ملی اطلاعات در کوبا
شبکه اینترنت ملی کوبا، ردکوبانا نام دارد و به اندازه کره شمالی محدودیت ندارد. امکان استفاده کاربران از اینترنت جهانی داخل این کشور با این تفاوت است که سرعت اینترنت جهانی نسبت به اینترنت داخلی پایین‌تر می باشد. اینترنت ملی این کشور دارای نسخه مجزا کوبایی برای ویکی‌پدیا، سرویس ایمیل و نقشه و موتور جستجوی ملی و موارد دیگر است
زیرساخت‌های اینترنت در کوبا همچنان در حال توسعه می باشد به عنوان مثال در سال 2018 اینترنت موبایل در این کشور قابل استفاده و یک سال بعد نیز اتصال وای‌فای خانگی قانونی شد.
اینترنت ملی در روسیه
اینترنت ملی روسیه به نام رونت هنوز تکمیل نشده و زیرساخت‌های آن جای کار دارد. شبکه اینترنت ملی روسیه شباهت زیادی به صحبت‌ها در مورد ملی شدن اینترنت در ایران دارد. اینترنت ملی رونت تمام ترافیک داخلی این کشور را داخل همین شبکه ملی نگه میدارد و ارتباط با اینترنت جهانی از طریق درگاه‌های خصوصی امکان‌پذیر است. البته این ارتباط با فیلتر و نظارت انجام میشود.
شبکه ملی اطلاعات در چین
شبکه اینترنت داخلی در چین ، دیوار آتشین نام دارد. این شبکه الگوی اینترانت ملی ایران است که به دلیل محدودیت‌ها و نظارت‌های شدید اینترنت در چین و فیلتر کردن سایت‌ها، اینترنت در این کشور به یک محیط جدا از اینترنت جهانی تبدیل شده است. در اینترنت ملی چین، شبکه جداگانه مانند شبکه ملی اطلاعات ایران ایجاد نشده بلکه از یک شبکه بزرگ که شامل اپلیکیشن‌ها و خدمات مختلف است تشکیل شده وبرنامه‌ها ملی جداگانه ایجاد کرده است.
تلاش چینی‌ها در جهت جدا شدن از اینترنت جهانی نبوده بلکه هدف آنها ایجاد یک اکوسیستم جامع از خدمات و برنامه‌های مختلف ملی بوده تا جایگزین سرویس‌های جهانی شوند. وی چت و ویبو از جمله اپ‌هایی هستند که به ترتیب جایگزین فیس بوک و توییتر شده‌اند
سخن پایانی
اینترنت ملی در ایران با نظارت گسترده بر کاربران و عدم دسترسی به رسانه‌های خارجی همراه است. قطعا همه ما روزانه با اینترنت در سطح جهانی سروکار داریم که در صورت مختل شدن آن میتواند آسیب جدی به کسب و کار ما وارد کند. طرح اینترنت ملی هنوز تصویب نشده است و امیدوارم در دست اجرا قرار نگیرد. هرچند وضعیت فیلترینگ حال حاضر دست کمی از ملی شدن ندارد اما با وجود فیلترینگ شدید، تیم فراگز سعی بر خدمات‌رسانی به شما کاربران عزیز است. هدف ما اتصال به اینترنت جهانی در بستری امن با سرعتی ایده آل می‌باشد